با پیشرفت تلسکوپ های فضایی در ۵۰ سال گذشته، دانش انسان در مورد دنیای اطراف خود بیشتر شده است
و ستاره شناسان توانسته اند مجموعه عظیمی از سیاره ها را با ویژگی های شگفت انگیز کشف کنند که به نوبه خود می توانند یک کتاب گینس کهکشانی را با معرفی گرم ترین، سردترین، بزرگ ترین و دورترین سیاره هایی که تاکنون توسط انسان شناسایی شده اند، شکل دهند.
برای مثال سیاره SWEEPS-10 که در فاصله یک میلیون و ۱۹۰ هزار کیلومتری ستاره
میزبان خود گردش می کند، عنوان سریع ترین سیاره را به خود اختصاص داده است.
فاصله این سیاره با خورشید خود، ۳ برابر فاصله ماه از زمین است. این سیاره با چنان سرعتی به دور ستاره اصلی خود می چرخد که یک سال در این سیاره تنها ۱۰ ساعت به طول می انجامد.
در این عرصه همچنین می توان به TrES-4 به عنوان بزرگ ترین سیاره شناخته شده اشاره کرد که 1.7 برابر سیاره مشتری است و در فاصله ۱۴۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد.
همچنین می توان این سیاره را به عنوان عجیب ترین سیاره معرفی کرد که بسیار سبک بوده و از تراکم چوب پنبه ای و ساختار پف آلود برخوردار است.
به گفته جورجی ماندوشف از رصدخانه لوول آریزونا، تراکم در این سیاره تنها 0.2 گرم بر سانتی متر مربع یعنی حدود چگالی چوب درخت بالساست. به گزارش ایسنا ، فهرست عجیب ترین سیاره های جهان که با جمع آوری این رکوردها از سوی سایت اسپیس منتشر شده، به نمایش ویژگی های عجیب جهان پرداخته که درک بشر را از فیزیک تغییر داده است.
در این فهرست آشنایی با سیاره Methusela PSR B1620-26نیز خالی از لطف نیست، این سیاره قدیمی ترین و مسن ترین سیاره کشف شده است و یکی از اجداد کیهان به شمار می رود که 12.7 میلیارد سال پیش تشکیل شده است، این سیاره ۸ میلیارد سال پیرتر از زمین است. این سیاره ۲ میلیون سال پس از بیگ بنگ تشکیل شد، کشفی که در سال ۱۹۹۳ درک ما را از شکل گیری سیاره ها تغییر داد و به طور ضمنی این مفهوم را القا می کند که سیاره های بسیار مسن تری هستند که هنوز کشف نشده اند.
این سیاره نیز در دوران زندگی خود دچار تحولاتی شده است و در حالی که مهارت های رصدی ما رشد می کند، این سیاره به موضوع جالبی برای مطالعه تبدیل شده است.
دانشمندان ناسا همچنین اعتقاد دارند که سیاره Methusela ممکن است اطراف یک ستاره دیگر تشکیل شده باشد اما پیش از آ ن که توسط یک ستاره غیرفعال تسخیر شده باشد خود را از بین برده است.
در انتهای دیگر این فهرست، یک سیاره ناشناخته دیگر با سن کمتر از یک میلیون سال در اطراف ستاره «کوکوتاو» در فاصله ۴۲۰ سال نوری قرار دارد که عنوان «خردسال ترین سیاره» را به خود اختصاص داده است.
«داغ ترین جهان» کشف شده تاکنون نیز WASP-12b است که یک سیاره گازی جوشان با حرارت ۲۲۰۰ درجه سانتی گراد است. این سیاره همچنین یکی از کاندیداهای بزرگ ترین سیاره است چرا که حدود ۲ برابر مشتری است.
در این میان OGLE-BLG-390L با جرم ۵ برابر زمین عنوان «سردترین سیاره» را با دمای سطحی منفی ۲۲۰ درجه سانتی گراد به خود اختصاص داده که
پایین تر از نقطه جوش نیتروژن مایع و نزدیک به صفر مطلق است.
همچنین این سیاره دارای عنوان «دورترین سیاره» شناخته شده برای انسان با فاصله ۲۸ هزار سال نوری نیز می باشد.
سیاره اپسیلون جوی b نیز در کنار ویژگی های بدیع زیاد، با فاصله 10.5 سال نوری از زمین عنوان «نزدیک ترین سیاره» را به خود اختصاص داده است. اگرچه به دلیل فاصله زیاد از ستاره مادر خود، در صورت وجود آب روی این سیاره فراخورشیدی، به صورت یخ زده خواهد بود و احتمال یافتن زندگی در آن به صفر می رسد.
آخرین مورد از این مجموعه کوچک ترین سیاره یک منظومه غیرخورشیدی است.
سیاره Kepler-10b تنها 1.4 برابر زمین است و با زمین حدود ۵۶۰ سال نوری فاصله دارد و کشف آن در ژانویه ۲۰۱۱ اعلام شد.
این سیاره خارج از منطقه «Goldilocks» قرار دارد و به قدر کافی به خورشید خود نزدیک است که آب در این سیاره یخ نزند.
این سیاره که در ژانویه ۲۰۱۱ کشف شده است، یک نقطه عطف اساسی برای ناسا
به شمار می رود چرا که اولین سیاره صخره ای بدون شبهه در اطراف یک
ستاره در خارج از منظومه شمسی محسوب می شود.
محصول جدید Oppo و کسب عنوان باریک ترین تلفن همراه جهان
داستان رقابت کمترین
ضخامت در دنیای موبایل، چیزی شبیه تلاش شرکت های اتومبیل سازی برای ثبت سرعت ۰ تا ۱۰۰ در ثانیه کمتر است. شاید میزان ضخامت یک اسمارت
فون، تاثیر چندانی در کاربرد آن و نحوه استفاده کاربر نداشته باشد، اما نشانه ای
از قدرت و توانایی فنی شرکت سازنده است. اگر به خاطر داشته باشید، در CES 2012 به معرفی نازک ترین تلفن همراه جهان توسط Huawei با نام Ascend
P1 S
اشاره کرده و گفتیم که تنها به دلیل 0.02 اینچ ضخامت کمتر، توانسته این عنوان را از چنگ موتورولا RAZR در آورد.
خب، مثل اینکه حالا قرار است محصول جدید شرکت چینی Oppo با ضخامت 6.65 میلیمتری، تنها به خاطر 0.03 میلیمتر ضخامت کمتر نسبت به موبایل شرکت Huawei، این عنوان را از آن خود کند. البته Huawei تا زمان معرفی رسمی اسمارت فون جدید Oppo، لازم نیست نگران عنوان خود باشد. زیرا هنوز اطلاعات مان از این
گوشی بسیار کم و در حد همین عکس هایی است که به بیرون درز کرده است.
اکنون به جز ضخامت
بسیار کم، تنها می توانیم بگوییم که این موبایل هوشمند بدنه ای فلزی داشته و دارای
سه دکمه لمسی در پایین است. همچنین با توجه به سه پین قرار گرفته در کنار آن،
احتمالا از نوعی داک ویژه برای شارژ و شاید ارتباط با دیگر ابزار بهره می برد.
منبع
: نارنجی
دستگیره ای که تنها با اثر انگشت درب را به رویتان باز میکند
یکی از مهمترین دغدغه های یک صاحب خانه ایجاد امنیت بیشتر و جلوگیری از ورود و نفوذ سایرین بالاخص غریبهها به ملک شخصی خود است و برای این کار ابزار و دزدگیرهای هوشمند و متنوعی ساخته و عرضه میشود. یکی از بهترین راهها و مطمئنترین راهها برای ورود افراد مجاز به اتاق یا بخشی از ساختمان استفاده از اسکن اثر انگشت است که با تطابق آن با دسترسی تعریف شده درب را باز یا بسته نگه میدارد و استفاده از این ابزار زیاد هم جدید نیست اما یک طراح خوش فکر در طرحی مفهومی این اسکنر را با دستگیره درب تلفیق کرده است و به گونه ای هوشمندانه و هنرمندانه اسکنر انگشت را در درون دستگیره جای داده است.
این طرح Grabit نام دارد و اسکنر آن به گونه ای طراحی شده است که با قرار گرفتن
انگشت شست بر روی دستگیره درب برای باز کردن آن اسکنر عمل میکند.این طرح هنوز در
مرحله مفهومی میباشد اما با ساختار ساده و زیبای آن میتواند مورد توجه سازندگان
تجهیزات ایمنی و حفاظتی قرار گیرد.
منبع
: 1 آی تی بلاگ
صفحات نمایش لمسی قابل
انعطاف...
دیر یا زود وقتی آیپد
در دست بگیرید، میتوانید شبیه عکس بالا، صفحهاش را پیچ و تاب بدهید! چراکه ما
روز به روز به آرزوی داشتن گوشیهای هوشمند و تبلتهایی با صفحات نمایش قابل
انعطاف نزدیکتر میشویم.
همین هفته پیش بود که شرکت ال جی، خبر از تولید کاغذ الکترونیک ویژهای داد که
قرار است ماه بعد وارد بازار اروپا شود. این محصول که EPD خوانده میشود، شش اینچی است و یک صفحه نمایش پلاستیکی است که با
بهرهگیری از فناوری جوهر الکترونیک یا e-ink، وضوح ۱۰۲۴ در ۷۶۸ دارد. این کاغذ، ۰٫۷ میلیمتر ضخامت دارد و
وزنش تنها ۱۴ گرم است. این کاغذ، ضد
خش است و اگر از ارتفاع ۱٫۵ متری بیفتد، هیچ آسیبی
نمیبیند. البته شاخصترین ویژگی این کاغذ، منعطف بودن آن است، طوری که آن را میتوان
تا ۴۰ درجه تا کرد، بدون
اینکه آسیبی ببینید.
اما در تازهترین خبر
در مورد صفحات قابل انعطاف، شرکت Atmel که بعضی از سختافزارهای سامسونگ، ایسر و ال جی را میسازد، این
هفته اعلام کرد که صفحه قابل انعطافی به نام XSense ساخته است که به گفته مقامات این شرکت تحولی در ساخت گجتها ایجاد
خواهد کرد، در ساخت این محصول از پلیاتیلن ترفتالات استفاده شده است.
چند وقت پیش هم نوکیا،
در جریان Nokia World 2011، نمونه اولیه گوشیای
را معرفی کرده بود که قابل انعطاف بود و با خم و راست کردن صفحه نمایش میشد با
گوشی و عکسها تعامل کرد.
منبع
: خوارزمی
تصویربرداری اشعه ایکس
سه بعدی، پنجره ای رو به قلب سالم
ضربان یک قلب سالم
همچون یک مترونوم، دقیق است و خون سرشار از اکسیژن را به اندام ها و بخش های مختلف
بدن می فرستند. اما اگر ریتم تیک تاک قلب تان منظم و یکسان نباشد، می تواند باعث
انقباض نامنظم و عدم هماهنگی انقباض ماهیچه های آن و ممانعت از خون رسانی صحیح به
بدن شود.
اکنون دانشمندان دانشگاه منچستر تکنیک جدیدی را ابداع کرده اند که به آنها اجازه
می دهد تصاویر سه بعدی با کیفیت بالا از قلب تهیه کنند. آنها امیدوارند که با این
تصاویر بتوانند بر دانش و آگاهی خود از قلب افزوده و از بروز مشکلات قلبی در آینده
فرد جلوگیری کنند.
یک ضربان قلب معمولی، نتیجه همکاری بافت ماهیچه ای آن برای پمپاژ خون و بافت هادی
آن است که همچون یک شبکه کابلی برای هدایت موج الکتریکی و ایجاد ضربان عمل می کند.
قبل از این دانشمندان و پزشکان قادر به تهیه عکس های با کیفیت مناسب از بافت هادی
نبودند و به همین دلیل در درک کامل ایرادهای آن با مشکل روبرو بودند. اما این
تکنولوژی جدید به آنها اجازه می دهد که نگاهی دقیق به تمام سیستم بافت هادی داشته
و مشکلاتی را که باعث ضربان قلب غیرعادی می شود، تشخیص دهند.
در این شیوه عکسبرداری،
محققان از یک اسکنر micro
CT
برای ثبت تصاویر قلبی که یُد دریافت کرده استفاده می کنند. آنها دریافته اند که
بخش های هادی قلب به خوبی بخش های ماهیچه ای یُد را جذب نمی کند. و همین به آنها
کمک می کند تا منبع الکتریسیته ای را که به قلب جهت انجام کار شوک می دهد، به خوبی
متمایز و مشخص کنند.
البته این تنها قدم های اول است، ولی می تواند زمینه ای برای تهیه مدل های
کامپیوتری دقیق از ماهیچه های قلبی-عروقی (cardiovascular muscle) باشد. این مدل ها می توانند همچون نقشه ای باشند که به پزشکان
منشا ضربان های نامنظم قلب را نشان می دهند. و در نهایت می تواند راهی برای درمان
بهتر بیماری های قلبی باشد. برای مثال یکی از مشکلات مهمی که پزشکان هنگام جراحی
قلب باید با آن دست و پنجه نرم کنند، احتراز از آسیب رساندن به بافت هادی است. اما
هنگامی که بتوانند به صورت دقیق نقشه بافت هادی را ببینند، خیلی بهتر از پس مراقب
و حل ایرادات آن بر می آیند.
منبع
: نارنجی
شارژ دستگاههای دیجیتال شما با یک قابلمه آب!
اگر دائما نگران این
هستید که زمانی که به سفرهای برونشهری رفته و یا به هر دلیلی به نیروی الکتریکی
برای شارژ کردن دستگاه خود دسترسی ندارید دستگاه شما خاموش شود، این ابزار با نام PowerPot به شما کمک فراوانی خواهد کرد. شرکت سازنده این ابزار مدعی شده
است که پاورپوت اولین دستگاه ترموالکتریکی با پورت USB است که تاکنون تولید شده است.
این دستگاه به وسیله آبی که در داخل ظرف گلدان مانند آن ریخته میشود از طریق پورتUSB قادر به شارژ کردن گجت و ابزارهای دیجیتالی شما خواهد بود و
پیشنهاد ما این است که برای هرچه موفقتر بودن این دستگاه جالب، پاورپوت باید
قابلیت کارکردن با هر نوع منبع دیگر انرژی مانند آتش و.. را نیز داشته باشد.
این ابزار مفهومی که هنوز به مرحله تولید انبوه نرسیده است دارای توانهای مختلف
تولید انرژی و قدرت از جمله ۵ ،۱۰ و ۱۵ وات است و اگرچه هنوز
در مرحله توسعه قرار دارد اما قیمتگذاری پاورپوت با توجه به قدرت تولیدی آن بین ۱۲۵ تا ۵۰۰ دلار هزینه دربر خواهد
داشت.
منبع
: خوارزمی
شیر آب هوشمند با تعیین
مقدار آب خروجی
مثل اینکه قضیه کمبود
آب فقط در کشور ما وجود نداره و اون ور آبی ها هم با این معضل دست و پنجه نرم می
کنند. حالا چه به این دلیل و چه به دلیل فکر و خلاقیت بالاشون، بازهم شیر آب
هوشمندی طراحی کردند که مقدار خروجی آب رو تعیین می کنه ضمن اینکه مستقیم با مقدار
آب بر اساس لیتر کار می کنه.
روی این شیر آب ، ۴ دکمه قرار داره : ۱۰۰ml ، ۵۰۰ml و ۱L که برای تنظیم مقدار
آب خروجی است و یک دکمه دیگه که آب رو به صورت عادی به بیرون هدایت می کنه. اعداد
بالا مقدار آب خروجی در واحد لیتر هستند. برای مثال ۱۰۰ml یعنی فقط به میزان ۱۰۰ میلی لیتر آب خارج شود. این مزیت برای آشپزی و
پر کردن ظروف آشپزی در نظر گرفته شده که هم در مصرف آب و هم در زمان شما صرفه جویی
می کنه.
منبع : خوارزمی
فرمانروای بادها
یک ایده عجیب و خلاقانه. از 310 تیوب استیل ساخته شده و در فضای باز نصب میشود. با کوچکترین تغییر آسمان و وزش باد صدای زوزه و آهنگ باد بلند میشود. این مجسمه هوشمند در پارکی در لندن قرار داده شده است.
منبع
: خوارزمی
آغاز عرضه لامپهای ۲۰ دلاری فیلیپس با عمر نوردهی ۲۰ ساله!
شاید به افتخار روز زمین، شما اکنون میتوانید یکی از محصولات فوقالعاده فیلیپس را خریداری کنید که یک لامپ کممصرف با بینهایت بازدهی نوری است.
این شرکت اعلام کرده
است که از روز یکشنبه آینده این لامپها با تخفیف ۱۰ دلاری در دسترس
کاربران خواهند بود و کاربران به جای ۶۰ دلار ۵۰ دلار پرداخت خواهند کرد و در ضمن خریداران تخفیفات دیگری را نیز
به مبلغ ۲۵ دلار در سایر خریدهای
خود خواهند داشت.
لامپ الئیدی جدید فیلیپس یک لامپ ۱۰ واتی دارای ارزش کاری ۳۰ هزار ساعت است و به گفته شرکت سازنده در مقایسه با طول عمر متوسط
لامپهای رشتهای ۶۰ واتی، ارزش طول عمر آن
در حدود ۱۶۵ دلار است در حالی که
مشتریان فقط ۵۰ یا ۶۰ دلار برای این نوردهی
پرداخت میکنند که کاملا به نفع خریداران در این بحبوحه مشکلات مالی و رکود
اقتصادی است.
فیلیپس در بیانیهای در این مورد اعلام کرد: از آنجا که لامپهای جدید تا ۸۳ درصد در بهرهوری
انرژی کارآمدتر از لامپهای استاندارد ۶۰ واتی رشتهای هستند مصرفکنندگان اکنون میتوانند صرفهجویی خوبی
را در کیف پول خود تجربه کنند. فیلیپس سال گذشته و پس از برنده شدن در مسابقه بهرهوری
نور، جایزه مدیریت انرژی را از وزارت انرژی آمریکا به مبلغ ۱۰ میلیون دلار دریافت
کرد.
منبع : خوارزمی
عینکی برای دیدن
نابینایان
عینکهای بیونیک به زودی
به کمک صدها هزار نابینا در جهان آمده و آنها را قادر به "دیدن" خواهد
کرد.
محققان دانشگاه در حال
ساخت یک عینک هوشمند هستند که از دوربینهای ریز و یک رایانه جیبی برای آگاهسازی
کاربر از اجسام و افراد پیش رو استفاده میکند. این عینکها به نابینایان در جهتیابی
در مراکز تجاری و ایستگاههای شلوغ قطار و مترو کمک کرده و حتی به آنها اجازه
خواهد داد تا شماره اتوبوسها و تصاویر رایانهای دستگاههای خودپرداز را
"بخوانند".
این عینکهای سبک و ارزان که تا سال ۲۰۱۴ به صورت گسترده در بازارهای جهانی عرضه خواهد
شد، برای تمام نابینایان مناسب خواهد بود. افراد مسن مبتلا به بیماری دژنراسیون
ماکولا احتمالا بهره بهتر از این فناوری خواهند برد. تلاشهای قبلی برای ساخت چنین
دستگاهی معمولا به عینکهای تیره بزرگ با دوربینها و رایانه بزرگ ختم شدهاند. اما
پیشرفتهای بوجود آمده در فناوری بدین معنی است که می توان عینکهای بیونیکی با
شباهت بسیار به عینکهای معمولی تولید کرد.
موضوع مهمتر این دستگاه، قیمت حدود ۱۵۰۰ دلاری آن است که این ابزار را مقرون به صرفه میکند.
محققان آکسفورد اکنون مرحله تحقیقات خود را به پایان رسانده و در حال کار بر روی
پیش ساخت این دستگاه هستند. آنها از شیشههای شفاف با عدسیهای حامل دیودهای نوری
کوچک و دوربینهای به اندازه سر سنجاق در گوشه قابهای این عینک استفاده کردهاند.
این دوربینها به جمعآوری اطلاعات لازم برای چشمها پرداخته و آنها را با یک سیم
به رایانهای به اندازه گوشی همراه در جیب کاربر میفرستد. این رایانه سپس به
پردازش اطلاعات و سادهکردن آن به شکل طرحهای نقطهای میپردازد. الایدیهای
موجود در عدسیها با این نقاط روشن شده و به کاربر اطلاعات اساسی را در مورد محیط
اطراف میدهد.
یک نور سوسو مانند میتواند بدین معنی باشد که یک انسان در مسیر قرار دارد و یک
توده جامد نیز نشانگر وجود اجسامی مانند پله خواهد بود. این اطلاعات به افرادی که
بیشتر بینایی خود را از دست دادهاند کمک خواهد کرد تا اعتماد بنفس لازم برای خرید
یا استفاده از وسائط نقلیه را به تنهایی به دست بیاورد.
افزوده شدن یک قطعه گوشی میتواند به پیچیدهتر شدن اطلاعات ورودی کمک کند. برای
مثال دوربینها به ثبت شماره اتوبوسها و اطلاعات روی صفحه حرکت قطارها برای تحلیل
رایانهای میپردازند که به محض آماده شدن این اطلاعات از طریق این گوشی به گوش
فرد منتقل خواهد شد.
منبع
: ایسنا
تولید ماوس با 9 کلید
هوشمند
یک شرکت بین المللی
تولید کننده لوازم جانبی بازی های رایانه ای، نوع جدید از موشواره ( موس ) را
تولید کرده که دارای 9 کلید هوشمند قابل برنامه ریزی است. آخرین محصول عرضه شده از
سوی شرکت لاجیتک ، موس G300 است که مخصوص بازی های
رایانه های خانگی (پی.سی) است.
اولین ویژگی قابل توجه این محصول تعداد بالای کلید های قابل برنامه ریزی آن است ،
این موس با بهره بردن از 9 کلید هوشمند به کاربر اجازه می دهد تعدادی از کلیدهای
حیاتی را از صفحه کلید به موس انتقال دهد.
این محصول دارای حافظه داخلی است و می تواند سه پروفایل را درون خود ذخیره کند و
کاربران می توانند بدون نیاز به نصب نرم افزار و بر روی هر سیستمی از تنظیمات
اختصاصی بهره ببرند. برای هر یک از این پروفایل ها می توان یکی از هفت رنگ را
انتخاب کرد تا علاوه بر زیبایی ظاهری موس، بتوان به سادگی پروفایل ها را به خاطر
سپرد. این موس با حس گر نوری 2500 DPI خود کوچک ترین حرکات دست را با دقت بی نظیر به سیستم منتقل می کند
تا بهترین سلاح کاربران در بازی های رایانه ای باشد.
منبع : کنجکاو
تراز لیزری !
برای خیلی از ما پیش
آمده بخواهیم شیئی را بروی دیوار آویزان کنیم، ساعت، قاب عکس، تابلو و … اما مشکل
همیشگی صاف بودن و یا هم ردیف بودن آنها است. اما بوسیله این ایده می توانیم این
مشکل همیشگی را برای همیشه حل کنیم.
این وسیله در واقع یک
تراز لیزری است که با کمک مکنده ای که در پشت آن تعبیه شده بروی دیوار می چسبد و
بوسیله نور لیزر کمک می کند تا خط تراز را در جهت عمودی و افقی پیدا کنیم.
قسمت داخلی این ایده به
صورتی طراحی شده است که در دستگاه در هر زاویه ای که بروی دیوار قرار بگیرد خود را
با خط افق هماهنگ کند و خطوط را به درستی نشان دهد. این ایده خصوصا برای تابلو
هایی که به صورت چند تکه و مجموعه هستند بسیار کاربردی است تا بتوانیم فاصله ها را
به درستی رعایت کنیم.
طراح این ایده Royce Zhang نام دارد.
منبع
: کاغذ.نت
تولید برق ساختمان با
پنجرههای خورشیدی!
یک تیم تحقیقاتی از
دانشگاه "فلیندر" ساخت پنجرههای هوشمند را مورد بررسی قرار داده و
اخیرا موفق به تولید پنجرههایی با قدرت تولید انرژی الکتریسیته با استفاده از نور
خورشید شدند. برای رسیدن به این هدف، یک دانشجوی دکتری به نام "مارک
بیست" با استفاده از نانولولههای کربنی پیل خورشیدی جدیدی تولید کرده است.
برخلاف نمونههای مبتنی بر سیلیکون، نانولولههای کربنی ارزان بوده و قادرند با
کارایی بیشتری انرژی تولید کنند. "بیست" میگوید: نیروی خورشیدی یکی از
گرانقیمتترین منابع تجدیدپذیر انرژی است.
پیلهای خورشیدی سیلیکونی که امروزه استفاده میشوند، بسیار گرانقیمت بوده و برای
خالصسازی آنها باید انرژی زیادی صرف کرد.
بازدهی پیلهای خورشیدی سیلیکونی تقریبا 10 درصد است که اگر با این کارایی کار
کنند، 15 سال طول میکشد تا انرژی صرف شده برای تولید آنها جبران شود، زیرا برای
تولید این پیلها از سوختهای فسیلی استفاده میشود.
"مارک بیست" میافزاید: نانولولههای کربنی شفاف هستند، به این معنا که
میتوان آنها را مستقیما روی شیشه پنجرهها اسپری کرد بدون این که مانع از عبور
نور خورشید شوند. علاوهبراین، نانولولههای کربنی انعطاف پذیرند، بنابراین میتوان
آنها را روی مواد مختلف از قبیل پارچهها اضافه کرد. چنین فناوری برای کسانی که در
حوزه تبلیغات فعال هستند، بسیار جذاب است.
"بیست" میگوید: هر چند مقدار انرژی که این پنجره خورشیدی تولید میکند،
جوابگوی تمام انرژی مورد نیاز برای یک دفتر کار نیست، اما دارای مزایای مالی و
زیست محیطی قابل توجهی است. در هر جایی که پنجره وجود داشته باشد، این پوشش قابل
استفاده خواهد بود؛ از آن جایی که نصب پنجره و شیشه، با حضور یا عدم حضور این
پوشش، قیمت یکسانی دارد، بنابراین استفاده از این سیستم مقرون بهصرفه است.
استفاده از این سیستم مانند این است که پنجرهها رنگ شود، در حالی که این رنگ زدن
منجر به تولید الکتریسیته میشود، از آن جایی که بیشتر ساختمانهای اداری فاقد
فضای کافی برای نصب پنلهای خورشیدی هستند، استفاده از این پنجرهها بسیار مفید
است.
این فناوری شباهت زیادی به فرایند فتوسنتز دارد، فرایندی که در آن گیاهان از نور خورشید
انرژی تولید میکنند. با این تفاوت که در این فناوری از نانولولههای کربنی برای
تولید جریان الکتریسیته استفاده میشود. زمانی که نور به این پیل خورشیدی میتابد،
الکترونها درون نانولولهها تولید شده و موجب کارکرد ادوات الکترونیکی میشوند.
تاکنون از این سیستم یک نمونه آزمایشگاهی تولید شده است که در قدم بعد باید این
پیل خورشیدی کربنی را در مقیاس صنعتی تولید کرد.
هنر تست زدن در کنکور
بسیاری از داوطلبان در جلسه آزمون اگر با چند سؤال دشوار مواجه شوند ناگهان دستپاچه می شوند و نظم ذهنی خود را از دست می دهند و احساس می کنند همه کنکور را از دست داده اند. این گونه داوطلبان فکر می کنند دیگران به همه سؤال ها پاسخ می دهند و فقط آن ها هستند که نمی توانند به سؤال ها جواب دهند متأسفانه اگر سؤال های آزمونی دشوار باشد دانش آموزان قوی تر بیشتر آسیب می خورند چرا که می خواهند به تمام یا اکثر سؤال ها پاسخ صحیح دهند. اما بد نیست بدانید برخی کسانی که در بهترین و دشوارترین رشتههای دانشگاهی قبول شده اند در بعضی درس ها نمره کمتر از 40% به دست آوردهاند.
اگر دانش آموز خوبی هستید و چند درس را خوب خوانده اید؛ مبادا فکر کنید که در کنکور باید به همه سؤالات پاسخ داد. اگر دیدید که نمی توانید به چند سؤال متوالی پاسخ دهید، خود را نبازید. مطمئن باشید که دیگران هم وضع شما را دارند. اعتماد به نفس داشته باشید حتی بد نیست در اینجا کمی هم از خودراضی باشید و بگویید وقتی که این سؤال ها برای من دشوار است وای به حال دیگران! داشتن روحیه، در هر مسابقه ای سرنوشت ساز است. از جمله در این مسابقه علمی که کنکور نام دارد. به هر حال توصیه می کنیم در جلسه کنکور به روش زیر تست بزنید. باید بر اعصاب خود تسلط داشته باشید و درست مانند یک شطرنج باز ماهر یا یک فرمانده نظامی در سخت ترین شرایط تصمیم بگیرید که چه کار کنید و بهترین کار در هر لحظه کدام است. در هر لحظه باید تشخیص دهید، کدام تست را باید رها کرد، به کدام تست جواب داد و چگونه زمان را تنظیم نمود. روشی را که در زیر می گوییم بارها و بارها در منزل و در کنکورهای آزمایشی تمرین کنید تا بتوانید در جلسه کنکور هم آن را اجرا نمایید.
سؤال ها را به ترتیبی که در دفترچه می بینید پاسخ دهید.
اگر در یک درس تسلط بیشتری دارید، ترتیب جواب دادن به سؤال ها را تغییر ندهید. نظم و ترتیب سؤالات در دفترچه آزمون کاری سنجیده و فکر شده است و درس ها را به طور تصادقی پشت سر هم مطرح نمیکنند حتماً صلاح دانش آموزان و داوطلبان در نظر گرفته میشود. پس بهتر است شما هم به همان ترتیبی که سؤال ها در دفترچه مطرح شده است به آنها پاسخ دهید. در سال های گذشته در کنکور سراسری، ابتدا سؤال های عمومی مطرح شده است تا داوطلبان آرامش و اعتماد خود را باز یابند سپس سؤالات اختصاصی مطرح می شود. در میان دروس اختصاصی نیز اولین درس ریاضی است تا شما در زمانی که ذهنتان آمادگی بیشتری دارد به سؤال ها پاسخ دهید. پس از آن در رشته تجربی سؤالات زیست شناسی مطرح می شود که ضریب و اهمیت بیشتری دارد و نوع درس نیز کاملاً با ریاضی متفاوت است و موجب نوعی استراحت فکری برای شما می شود. پس از آن نوع درس تغییر می کند و شما به سؤالات فیزیک پاسخ می دهید و در پایان شیمی.
در رشته های ریاضی و انسانی هم ترتیب چاپ سؤالات در دفترچه متناسب با آمادگی ذهنی داوطلبان است. بنابراین ترتیب دروس مختلف بر مبنای کارشناسی دقیق صورت گرفته است و شما نباید به علت عدم تسلط در یک درس و تسلط بیشتر در درس دیگر ترتیب پاسخ گویی به سؤالات را تغییر دهید. اما اگر نگران هستید که مثلاً با پاسخ دادن به سؤالات ریاضی، زمان کافی برای پاسخ گویی به سؤالات زیست شناسی و ... را نداشته باشید به نکات بعدی توجه فرمایید.تمام سؤالات دفترچه را حداقل یک بار مطالعه نمایید.
کسانی که یک درس را به طور کامل کنار می گذارند خواه به این دلیل که آن درس ضریب کمتری دارد یا اینکه آن درس را بلد نیستند، کاملاً اشتباه می کنند. البته به جز موارد استثنایی آن هم با نظر مشاور و کارشناس. کنار گذاشتن مطالعه یک درس اشتباه است. می توانید بخش های دشوار یک درس را کنار بگذارید اما حذف کامل یک درس خطاست. مثلاً داوطلبان گروه ریاضی گاهی اوقات به سؤالات درس شیمی پاسخ نمی دهند و برخی داوطلبان رشته های تجربی و انسانی درس ریاضی را حذف می کنند.
شیوه مطالعه و پاسخ دادن به تست ها:
1. سؤالات را به همان ترتیبی که در دفترچه تنظیم شده است پاسخ دهید.
2. هنگام پاسخ دادن به تست ها، به هیچ وجه وقت خود را صرف سؤالات وقت گیر یا دشوار نکنید و در ابتدا فقط به سؤال هایی که می توانید در وقت مقرر پاسخ دهید، بپردازید.
3. برخی سؤال ها را بلد هستید ولی تشخیص می دهید وقت گیر باشند و پاسخ دادن به آنها زمان زیادی ( بیش از وقت مقرر) نیاز دارند. این گونه سؤال ها را با علامت ضربدر مشخص کنید و با قاطعیت و خونسردی از آن سؤال عبور کنید. به این نکته توجه داشته باشید که در کنکور سؤالات ساده و دشوار به یک اندازه نمره خواهد داشت پس بهتر است در زمان ثابت به چند سؤال ساده پاسخ دهید تا یک سؤال دشوار.
4. ممکن است سؤالاتی را اصلاً بلد نباشید یا برایتان دشوار باشند. این گونه سؤال ها را با علامت (-) مشخص کنید و فوراً از آن رد شوید.
5. هیچ سؤالی را نخوانده رد نکنید. زیرا ممکن است پس از چند سؤال دشوار چند سؤال ساده پیدا کنید. هر چقدر هم که تعداد سؤال های وقت گیر یا دشوار زیاد باشد نگران نشوید و سؤال های بعدی را با آرامش و به ترتیب بخوانید تا سؤال های ساده تر را بیابید.
6. پس از پایان سؤالات یک درس می توانید به ساعت خود نگاه کنید متوجه خواهید شد که هنوز مدتی از زمان آن درس باقی مانده است.
7. پس از اینکه یک بار سؤالات هر درس را مطالعه کردید و به سؤال های ساده تر پاسخ دادید، فوراً سؤالات درس بعدی را آغاز نمایید.
8. در تمام دروس به سرعت از سؤال های وقت گیر یا دشوار با زدن علامت × و - رد شوید و فقط به سؤال هایی که می توانید در وقت مقرر پاسخ دهید بپردازید.
9. پس از آن که یک بار تست های تمام دروس را مطالعه کردید به ساعت خود نگاه کنید و ببینید چقدر از کل زمان کنکور باقی مانده است. تا همین جا موفقیت بزرگی نصیب شما شده است زیرا تمام سؤال هایی را که به خوبی بلد بوده اید پاسخ داده اید و پس از جلسه کنکور افسوس نخواهید خورد که وقت کم آورده اید و برخی از سؤال های خیلی ساده را از دست داده اید.
10. اکنون وقت باقیمانده را به سؤال های وقت گیر اختصاص دهید چند سؤال را که می توانید پاسخ دهید، ولی وقت بیشتری می خواهند انتخاب کنید. شاید جواب بعضی از تست ها را که در نخستین بار فراموش کرده بودید اکنون به خاطر بیاورید به هر حال باید وقت مانده را به خوبی بین تست های وقت گیر تقسیم کنید.
ک. تمام صفحات دفترچه سؤالات را به خوبی بررسی کنید و مراقب باشید که بعضی صفحات یا بعضی سؤال ها را فراموش نکرده باشید.
11. هر پنج یا ده سؤال یک بار شماره تست ها را در دفترچه سؤالات با شماره پاسخ نامه مطابقت دهید. اگر این کار را نکنید ممکن است در پایان متوجه شوید شماره سؤال دفترچه با شماره پاسخ نامه مطابقت ندارد در این صورت دست پاچه می شوید و یافتن محل تستی که جابجا زده اید در میان انبوه تست ها دشوار می شود.
12. یک کار خطرناک! تعدادی از داوطلبان به سؤالات، در دفترچه سؤالات پاسخ می دهند و در پایان جواب ها را به پاسخ نامه منتقل می کنند این روش خطرناک است و ممکن است وقت تمام شود و شما فرصت نکنید جواب ها را به پاسخنامه انتقال دهید.
* توصیه به داوطلبان ضعیف تر:
هیچ درسی را کنار نگذارید و در هر درس به دنبال سؤال هایی بگردید که جواب آنها را می دانید. اگر در یک درس فقط سه یا چهار سؤال را پیدا کردید که می توانستید جواب دهید، امیدوار باشید. با همین شرایط هم می توانید نتیجه ای در حد خودتان بگیرید.
* هشدار به داوطلبان متوسط، قوی و خیلی زرنگ:
اگر سؤالات از حد معمول دشوارتر باشد معمولاً داوطلبان قوی بیشتر لطمه می خورند. بنابراین به این فکر نباشید که به تمام سؤالات پاسخ دهید. ممکن است. سؤال اول یک درس خیلی دشوار، وقت گیر یا کاملاً ابتکاری باشد و اگر شما قصد جواب دادن به تمام سؤالات را داشته باشید مضطرب و آشفته خواهید شد. پس از همین حالا خود را آماده کنید که ممکن است به چند سؤال متوالی پاسخ ندهید و بدون نگرانی از آنها عبور کنید.
چگونه تست بزنیم؟
یکی از بهترین روشهای آمادگی برای تست زدن در مرحله ی اول آن است که پس از خواندن هر مبحث تستهای آن مبحث را در زمان مقرر بزنیم. یعنی وقتی درسی را خواندید و خود را آماده دیدید برای خود تستهایی را مشخص و زمانی معین کنید و در آن زمان معین تستها را بزنید. مثلا اگر برای درس ریاضی 30 تست مشخص کردهاید، 45 دقیقه وقت گذاشته و آنها را بزنید ممکن است در ابتدا از این 30 تست فقط چندتا را بزنید. ولی اصلا اهمیت ندارد زیرا در کنکور به جز معلومات و آگاهی که شرط لازم این آزمون است سرعت عمل شرطی کافی میباشد چون شما هر چقدر خوب بخوانید و خوب تسلط داشته باشید با اینحال اگر سرعت عمل نداشته باشید موفق نخواهید بود. پس، از همان روز اول تست زدن را با زمان یاد بگیرید.
در قدم دوم کنکورهای آزمایشی تاثیر بسیار بالایی در تسلط شما به تستزنی خواهد داشت زیرا یاد خواهید گرفت که چگونه از زمان و معلوماتتان استفاده کنید البته بهترین کنکورهای آزمایشی کنکورهایی هستند که به صورت ماهیانه برگزار میشوند و بودجهبندی متناسب درسی را شامل میشوند.
پس توجه داشته باشید که یکی از مهمترین کارکردهای کنکور آزمایشی نیز تمرین آزمون دادن است. دقیقا مثل طرح اولیه یک نقاش که نیاز به تصحیح، دقیق شدن و برطرف کردن اشتباهات در آن وجود دارد پس توقع نداشته باشید که از لحظهی اول یک نقاشی بیعیب و نقص داشته باشید و فراموش نکنید که تکتک بندهای هنر آزمون دادن، نیاز به تمرین و دقت و باز هم تمرین دارد.
آزمون دادن را میتوان در دو دسته تکنیکهای نحوهی صحیح آزمون دادن و روشهای کاربردی مدیریت آزمون تقسیمبندی کرد. روشهای صحیح آزمون دادن روشهایی هستند که مانع از مواجهه با کمبود وقت در جلسهی آزمون میشوند و سبب میگردند تا از هر درسی به اندازهی تسلط و تواناییمان نتیجه بگیریم. این روشها عبارتند از:
1- زمانبندی قبل از آزمون
همانطور که میدانید در ابتدای دفترچه سوالات آزمونها برای سوالات هر درس یک زمان پیشنهاد شده است. اگرچه این زمانها مطابق با استانداردها و ویژگی غالب دروس بهترین زمانهای ممکن برای پاسخگویی به سوالات هستند، اما شما میتوانید با توجه به شناختی که از روحیات و تواناییهای خوددارید زمانبندی مناسبی برای جلسه آزمون در نظر بگیرید. مثلا ممکن است زمانبندی شخصی در دروس عمومی به این ترتیب باشد که ادبیات (15 دقیقه)، عربی (25 دقیقه)، زبان (20 دقیقه) و معارف (10 دقیقه). به همین ترتیب برای دروس اختصاصی نیز زمانبندی مناسبی در نظر بگیرید و حتیالامکان در اجرای آن تلاش کنید این اصلا به این معنی نیست که شما در تمام مدت چشم به ساعت دوخته و تمرکز خود را از دست دهید. بلکه برای مطابقت با زمان از پیش تعیین شده پس از پاسخ دادن به نیمی از سوالات، به ساعت خود نگاهی بیندازید. اگر مطابق با زمان و یا جلوتر از زمان باشید که هیچ، ولی در صورت عقب بودن از برنامه اندکی به سرعت خود بیافزایید. اما به یاد داشته باشید که افزایش سرعت به معنای افزایش دلهره و عصبی شدن نیست و در صورت عدم اتمام سوالات یک درس در زمان مقرر، فورا به سراغ درس بعدی بروید و به هیچوجه اجازه ندهید این مساله به پاسخگویی به سوالات سایر دروس لطمه بزند.
2- روش یک ضرب دو ضرب (وزنهبرداری)
برای جلوگیری از اتلاف وقت و استفادهی بهینه از زمان، تستهای آزمون را به سه دسته تقسیم کرده و سه نوع برخورد با آنها خواهیم داشت:
الف) سوالاتی که جواب آنها را بلد هستیم یا فکر میکنیم در کمتر از یک دقیقه آنها را به جواب میرسانیم، که به این سوالات باید همان لحظه جواب داد.
ب) سوالاتی که بعد از حل به جواب نمیرسد یا اینکه از قیافهشان پیداست که وقتگیرند. این سوالات را با یک ضربدر مشخص میکنیم، یعنی «باشد برای بعد» پس میرویم سراغ سوالات بعدی.
ج) سوالاتی که مطمئن هستیم «بلد نیستیم» با دو ضربدر مشخص میکنیم، یعنی به این سوالات دست نخواهیم زد.
پس از اینکه تمام تستها را یکبار تا انتها بررسی کردیم و گروه یک را پاسخ دادیم بار دوم در صورت داشتن وقت کافی به تستهای گروه دوم میپردازیم، به این ترتیب شما میتوانید به بیشترین تستها در کمترین زمان ممکن پاسخ بگویید. فراموش نکنید که امتیاز تست آسان متوسط و سخت یک درس در کنکور یکسان است و اگر از چنین روشی استفاده کنید میتوانید زمانی را که صرف حل کردن تست سخت میکنید، به پاسخگویی به 5 تست متوسط یا شاید 10 تست آسان اختصاص دهید.
تذکر مهم: اشتباهات غیرعلمی در کنکور شایعتر از اشتباهات علمی داوطلبان است. اشتباهاتی نظیر:
الف) «نیست» را «است» دیدن و بالعکس
ب) عجله کردن در خواندن صورتمساله
ج) انتخاب گزینهی همشماره با پاسخ سوال. مثلا در سوالات فیزیک بعد از کلی محاسبه به جواب 2 میرسید که این جواب در گزینهی 4 وجود دارد و شما به اشتباه گزینهی 2 را به عنوان پاسخ صحیح انتخاب میکنید.
د) عدم تطبیق شماره سوال حین انتقال پاسخ به پاسخبرگ و...
سعی کنید از همین امروز در مورد رفع چنین مشکلاتی اقدام کنید. چرا که افزایش دقت ممکن نیست مگر با تمرین کردن. نمونهی همین اشتباهات نه تنها در کنکور آزمایشی بلکه حین تست زدن در منزل نیز رخ میدهد. حتی اگر افزایش دقت باعث پایین آمدن سرعت پاسخگویی شما شود سعی کنید از امروز تمرین دقت را در اولویت قرار دهید، چرا که افزایش سرعتی که منجر به بیدقتی و گرفتن نمرهی منفی شود، ریالی نمیارزد.
دستهی دوم از تواناییها که بایستی به تقویت و تمرین آنها بپردازیم روشهای مدیریت آزمون است. قبل از توضیح این مبحث کمی با خود بیاندیشید آیا نمونهای از این موقعیتها را در جلسهی آزمون تجربه کردهاید:
· برخوردن به چند سوال سخت پیدرپی، خصوصا در درسی که در آن احساس تسلط و توانایی بیشتری دارید.
· به یاد آوردن انتظارات و خواستههای دیگران
· بیاعتمادی نسبت به خود، تواناییها و قابلیت خود
· نگاه کردن به خانههای سفید پاسخبرگ و آمارگیری از سوالاتی که قادر به پاسخگویی نبودهاید.
در این حالات تمام قوایتان تحلیل میرود، پس بیشتر از یک راهکار به شما توصیه نمیکنم: چند لحظه آرامش و تمرکز، اندیشیدن به بهترین راه تسلط به خود و ادامهی کار.اجازه ندهید افکار مخرب تمرکز شما را به هم زده و در شما اضطراب ایجاد کند. خود را از قبل برای پاسخ ندادن به بعضی از سوالات آماده کنید. اگر به چند تست پشت سر هم برمیخورید که نمیتوانید به آنها پاسخی بگویید، مطمئن باشید این مساله کاملا اتفاقی است و هرگز به معنای عدم تسلط و توانایی شما در پاسخ دادن به سایر سوالات نیست. هر آزمون مجموعهای از سوالات آسان تا سخت است و کسی موفقتر است که به سوالات آسان و متوسط پاسخ گوید. از طرفی به اندازهی زمان و انرژیای که صرف مطالعهی یک درس کردهاید از خود توقع داشته باشید و تصور نکنید که بایستی تمام مطالب یک درس یا یک بخش را به یاد داشته باشید.
اساس تست زدن شما از زمان مطالعهتان در منزل پایهریزی میشود. به دانستههایتان اعتماد کنید. آزمون فقط آخرین مرحلهی آموختن است، یعنی پیاده کردن آنچه قبلا آموختهاید. پس در هنگام پاسخگویی به سوالات تنها هدفتان تمرکز و سعی در استفاده از تمام آموختههایتان باشد و اجازه ندهید افکار مخرب و منفی با انرژیای که از شما میگیرند مانع از نتیجهگیری مطلوبتان شوند، تا به نتیجهای که شایستهی میزان مطالعات و سواد شماست دست یابید.
سعی کنید از همین حالا همراه درس ها تست بزنید ولی فعلا خیلی روی تست ها وقت نگذارید، فعلا بعد از مطالعه صورت سوال، راه حل آن را در ذهن خود و بدون دست بردن به قلم، بررسی کنید بعد به قسمت پاسخ سوال رفته و جواب سوال را با راه حل خود مقایسه کنید، اگر یکی بود و شما راه حل را درست حدس زده بودید، از آن سوال بگذرید و الا پاسخ را با دقت بخوانید. در واقع مهارت نهایی تست زنی را باید از آبان به بعد کسب نمایید؛ از آبان به بعد تست ها را به طور کامل حل کنید و به جواب نهایی برسید تا محاسبات شما هم قوی شود. هر وقت احساس کردید دقت و سرعت شما به حد کافی رسیده است باز هم از هر چند تست یکی را کامل حل کنید و از بقیه سریع بگذرید.
آزمون های آزمایشی:
مزایای اصلی آزمون تمرین عملی و کاهش اضطراب در روز کنکور، ایجاد انگیزه درس خواندن برای هماهنگی با برنامه آزمون ها و البته محک زدن خود می باشد.
آمادگی برای کنکور:
باید سعی کنید تا اول بهمن ماه یک تسلط کامل روی همه درسها بدست آورید و این تسلط را هم به تدریج کسب کنید، مثلا در دور اول درس خواندن تنها برخی تست های کتاب را حل کنید و در دور بعد کتاب را تمام کنید و در دورهای بعدی در صورت لزوم، تست های کتاب های دیگر را. سعی کنید کتاب های تستی را تا کنکور چهار دور بخوانید.
نکته های پایانی:
سخن آخر اینکه مطالب ارائه شده تنها راه حل هایی کاربردی و عمومی و تجربه های برخی افراد برتر کنکور بود و ممکن است کسی با توجه به روحیات و وضعیت خود و کلاسهایی که در تابستان و پاییز شرکت میکند، به برنامه دیگری نیاز داشته باشد
راکتور گداخت هستهای انرژی آزاد شده در نتیجه واکنش گداخت را بصورتی قابلاستفاده تبدیل میکند. این راکتور بر اساس روشی طراحی شدهاست که در آن پلاسما محصور میشود. هدف از ساخت یک راکتور قدرت گداخت و استفاده از انرژی حاصل، در جهت مقاصد کاربردی است. هدف اصلی این تحقیقات در سالهای گذشته یافتن روشی پایدار برای محصورسازی پلاسما در درجه حرارت بالا بودهاست. راکتورها در درجه اول به دو گروه تقسیمبندی میشوند:
1-راکتورهای محصورکننده پلاسما با روش مغناطیسی
2-راکتورهای محصورکننده پلاسما با روش لختی.
ساختار این دو گروه راکتور تفاوت چندانی با هم ندارد.
راکتورهای گداخت هستهای که در آنها پلاسما به روش مغناطیسی محصور شدهاست بر این اساس که میدان مغناطیسی تمام یا قسمتی از سطح پلاسما را بپوشاند، به دو گروه چنبرهای ( Torus type) و انتها باز (Open-end type ) تقسیم شدهاند. همچنین بنابر نوع عملکرد راکتورها آنها را میتوان به انواع پایا، شبه پایا و تپی نیز طبقه بندی کرد.
در مرکز یک راکتور D-T گداخت، پلاسمایی با دمای بالا شامل 50% دوتریم و 50% تریتیم قرار دارد. پلاسما در دمای زیاد باید از حداقل ناخالصی برخوردار باشد، این پلاسما توسط میدان مغناطیسی در محفظه خلأ محصور می شود.
دیواره محفظه که با پلاسما در تماس است، اولین دیواره(دیواره اولیه) نامیده میشود. ذرات پلاسما با انرژی زیاد به این دیواره برخورد میکنند. این ذرات قادرند در این دیواره تخریب بهوجودآورند، که خود از عمر دیواره میکاهد و پلاسما را آلوده میکند. جهت جلوگیری از این تخریب از یک منحرفکننده یا پوشش گازی استفاده میشود.
انرژی ذرات آلفای حاصل از واکنش D-T در حدودMeV 5/3 است. از آنجا که این ذرات دارای بار الکتریکی هستند، توسط میدان مغناطیسی مهار شده، انرژی خود را در برخورد با پلاسما از دست میدهند و از پلاسمای مرکزی جدا میشوند. ذرات نوترون خنثی با انرژی eV 1/4 از دیگر محصولات گداخت میباشد که از دیواره اولیه عبور کرده و جذب پوششی در پشت آن میشوند و انرژی خود را به شکل حرارت جهت تولید تریتیم که برای سوخت در راکتور مصرف میشود، از دست خواهند داد.
پوشش توسط یک لایه حفاظتی احاطه شدهاست که مانع خروج نوترونها و اشعه گاما میشود. پیچه مغناطیس ابررسانا نیز در خارج لایه حفاظتی، محصورسازی پلاسما را در مرکز راکتور امکانپذیر میکند. سیستم خنککننده راکتور، انرژی حرارتی جذبشده در پوشش را جهت سردشدن به مبدل حرارتی هدایت میکند. تریتیم تولیدی در پوشش، و تریتیم و دوتریم مصرفنشده، که از پلاسمای مرکزی پخش شدهاند از طریق سیستم بازیابی جمعآوری و جدا میشوند. مغناطیس ابررسانا توسط یک سیستم برودتی خنک میشود، پلاسمای مرکزی تا دمای لازم برای گداخت با یک سیستم حرارتی گرم میشود. به علاوه راکتور یک سیستم سوخترسانی، یک سیستم اندازهگیری و یک سیستم کنترل دارد.
بطور کلی قسمتهای اصلی یک راکتور گداخت هستهای به اختصار عبارتند از:
1-پلاسمای مرکزی
2-دیواره اولیه و مواد ساختاری
3-لایه پوشش و لایه حفاظتی
4-پیچه های مغناطیس ابررسانا
این قسمتها مجموعاً یک راکتور را تشکیل می دهند.
ذرات آلفای که در واکنش گداخت بهوجود آمدهاند به همراه مقادیر مصرف نشده یونهای T و D در دمای بالا در اثر پخش پلاسمای مرکزی را ترک میکنند. آنها قبل از برخورد با اولین دیواره، با گاز خنثی برخوردکرده و انرژی خود را از دست میدهند و پس از اخذ الکترون خنثی شده، از محفظه راکتور خارج میشوند. به این ترتیب گاز خنثی اولین دیواره را از تخریب توسط یونهای پر انرژی حفظ خواهدکرد. ذرات پلاسمای مصرف نشده از مخفظه راکتور خارج میشوند. مؤلفه D سوخت را میتوان بهآسانی با قیمت نازل تهیه کرد، ولی مؤلفه T، یک ماده رادیواکتیو میباشد که در طبیعت موجود نیست و باید در پوشش گازی تولید شود. باید T را کاملاً بازیابی کرد و از نشت آن به جو جلوگیری به عمل آورد.
بطور کلی روشهایی که برای حفاظت بکار میروند به دو جنبه مکانیکی و غیر مکانیکی تقسیمبندی میشوند. روشهای غیرمکانیکی شامل تکنیک منحرفکننده مغناطیسی و پوشش در برابر شارش گاز است. روشهای مکانیکی نیز موقعیت سطوح حفاظتی بین پلاسما و محفظه دیواره خلأ را شامل میشود.
محصور سازی پلاسما
جهت استفاده از انرژی گداخت هستهای آزاد شده از پلاسما، باید آن را تا دمای بالایی گرم و محصور کرد. محفظهای وجود ندارد که بتواند پلاسما با دمایی در حدود 100 میلیون درجه را محصور سازد. حتی محفظههایی که از فلزات مقاوم در دماهای بالا ساخته شده باشند، تنها در دماهای پایینتر از چندهزار درجه قابل استفاده خواهندبود.
محصورسازی انرژی پلاسما در اجزای داخلی راکتورهای گداخت به ناخالصی تابش حاصل از پلاسما وابسته است. و مقدار این ناخالصی تقریباً با Z3 متناسب است. در جائیکه Z عدد اتمی یونهای ناخالص است. بنابراین موادی مانند گرافیت کاندیدای مناسبی برای دیواره و محدودکنندهها هستند.
برهمکنش پلاسما با سطح
ناخالصیها یکی از مشکلات اساسی در پلاسمای توکامک به شمار میروند. که این منجر به تلفات تابشی قدرت خواهد بود. زیرا این اتمها، شامل الکترونهای زیادی هستند و حالت شبه خنثایی پلاسما باید محفوظ بماند. ناخالصی در غلظت بالا از گرمشدن پلاسما جلوگیری میکند، این مسئله بهویژه در مرحله راهاندازی توکامک که دما پایین میباشد، مشکل آفرین است. زیرا ناخالصیها در دمای پایین پیش از آنکه به شدت یونیزه شوند، با حداکثر قدرت ممکن تابش میکنند. ناخالصیهایی با عدد اتمی پایین در مقایسه با آنهایی که عدد اتمی بالا دارند، از اهمیت کمتری برخوردارند. به طور کلی پیدایش ناخالصی در پلاسما، به واسطه برهمکنشهای گوناگونی است که میان پلاسما و محفظه پوشش آن صورت میگیرد. مرز پلاسما در توکامک توسط یک محدودکننده و یا منحرف کننده مغناطیسی مشخص میشود. سطوح مغناطیسی در داخل مرز بصورت شعاعی بسته هستند و در خارج از مرز، بصورت شعاعی باز هستند. در جریان راه اندازی توکامک سطح دیوارهها را لایهای از گاز میپوشاند که در پی آن فرآیندهای واجذبی گوناگون، به ورود سطح بالایی از ناخالصی با عدد اتمی پایین نظیر اکسیژن و کربن میانجامد. این ناخالصیها توازن انرژی را با تابش بخش عمدهای از قدرت، در دست میگیرند. به منظور جداسازی گونههای ناخالصی از پلاسما از دو روش پاکسازی تخلیهای و پخت محفظه، استفاده میشود. پخت محفظه تا دمای 300 درجه سانتیگراد، در برداشت فیزیکی گونههای جذب شده سطحی مانند بخار آب میتواند مؤثر باشد. در عملیات پاکسازی تخلیهای، این مواد به شکلی جمعآوری میشوند که بعداً میتوان آنها را از طریق پمپ، به خارج از سیستم هدایت کرد. روشهایی از جمله پاکسازی تخلیه تابان، تخلیه تپی و تخلیه سیکلوترونی الکترون همه تاکنون مورد استفاده قرار گرفتهاند.
پاکسازی تخلیهای برای گازهایی شامل هیدروژن، هلیم، اکسیژن، آرگون و کریپتون انجام شده است. بکارگیری گازهای سنگین به عنوان محیط تخلیه، بهره پراکنش بالاتری را به دنبال دارد. اما از سویی گونههای سنگین پراکنش بیشتری را از سطح موجب میشوند، بر همین اساس با اثر جنبی پوشیده شدن اجزاء توکامک، مانند دریچهها و یا عایقهای آن با لایهای از فلز روبرو هستیم. در سالهای اخیر نسبت به کاربرد هیدروژن به عنوان محیط پاکسازی تخلیه استقبال بیشتری شده است. بنابراین اکثر این فرآیندها از نوع شیمیایی هستند، و در این جریان هیدروژن با ناخالصیهای کربن، متان تولید میکند و با ناخالصیهای اکسیژن، آب پدید میآورد. جداسازی هر دو فرآیند نام برده، کار بسیار سادهای است و میتوان توسط پمپهای خلأ آنها را به خارج از محفظه هدایت کرد. مراحل جداسازی اکسیژن در مقایسه با کربن دشوارتر است، در صورت داغ بودن محفظه خلأ در ضمن پاکسازی تخلیهای، سرعت انجام فرآیند بیشتر است. وقتی یک یون و یا ذره خنثی پرانرژی بر سطح جامدی فرود میآید، برخوردهایی با اتمهای شبکه ساختاری خواهد داشت. پدیده پراکنش زمانی روی میدهد که در نتیجه این برخوردهای پیاپی اتمهای سطحی، انرژی بیش از انرژی بستگی به سطح دریافت کنند. بنابراین بهرههای پراکنش با انرژی لازم برای تصعید ماده جامد نسبت عکس و با انرژی انتقالیافته از یون برخوردی به اتم شبکه نسبت مستقیم دارند. در مورد یونهای سبکی مانند هیدروژن و هلیم بهرههای پراکنش کوچک هستند، زیرا انتقال انرژی در این حالت پایین میباشد. انرژی انتقالی یون برخوردی به اتمهای شبکه دارای حد آستانهای است که اگر انرژی پایینتر از این مقدار باشد پدیده پراکنش روی نمیدهد.
پخش نوترون
با فرض هندسه استوانه ای شکل پلاسما را به عنوان یک چشمه در نظر میگیرند، که s نوترون در هر ثانیه و در واحد طول ساطع میکند، و در یک استوانه نامحدود تهی با شعاع داخلی R0 و شعاع خارجی R2 میباشند. محیط استوانهای اول با شعاع خارجی R1، دیواره خلأ را نشان میدهد، درحالیکه محیط 2 نمایانگر پوشش است. هر کدام دارای سطح مقطعهای مختلفی میباشند. از آنجا که انتظار میرود نوترونها در بالای انتهای پوشش تولید شوند تا انرژی آنها استخراج گردد، باید ماده دیواره خلأ را طوری انتخاب کرد که دارای سطح مقطع جذب نوترونی خیلی پایینی باشد. البته در مورد پوشش باید برعکس عمل کرد.
صدمات تابش نوترونی در مواد راکتور
نوترونهای گداخت علاوه بر همکاری مطلوبی که در تولید قدرت و زایش تریتیم دارند، میتوانند باعث خسارت تابشی جدی در مواد سازنده راکتور گداخت شوند. این نوترونهای پرانرژی با اتمهای مواد برخورد کرده و آنها را از شبکههایشان جابجا میکنند. خسارت بهجا مانده، به کنده شدن اتمهای برگشتی بستگی دارد. در ضمن کنده شدن تا توقف، این اتمهای برگشتی با اتمهای دیگر ماده هدف برخورد کرده و غالباً آنها را از محلهای شبکهی عادیشان دور کرده و ضمن بازگشتشان کند میشوند. در این فرآیند کاسکید اتم های جابجا شده همراه با تعداد برابری از شبکه محلهای خالی تولید میشوند. از آنجا که برخوردهای اتمی غیرالاستیک هستند، باعث تحریک و یونیزاسیون الکترونها در ماده خواهند شد، اما به خاطر کوچکبودن، انرژی جنبشیشان قادر به جابجا کردن اتمهایشان نمیباشند. در فلزات تحرک الکترونی صدمهای وارد نمیکند مگر اینکه کاسکید جابجایی باعث تلفات انرژی شود. عیبهای نقطهای تولید شده در کاسکید جابجایی، بسته به دمای هدف و غلظت آنها ممکن است، باعث نابودی همدیگر شده، داخل خوشهها یا عیبهای مختلف گسترش یافته به همدیگر بچسبند و یا اینکه با اتمهای ناخالصی یا با جابجاییهای موجود قبلی برهمکنش کنند. عیبهای باقیمانده و برهمکنشهایشان، تغییرات مشاهده شده در خواص فیزیکی موادی را که مورد تابش نوترون واقع شدهاند، معین میکنند.
دیواره اولیه
از میان اجزاء ساختاری راکتور قدرت گداخت، اولین قسمتی که در معرض پلاسمای مرکزی قرار میگیرد، دیواره اولیه نامیده میشود. از آنجا که دیواره اولیه تحت شرایط سختی قرار دارد، مسائل فنی آن ابتدا مورد بررسی قرار داده میشود.
سوخت مصرف نشده D و T، محصولات گداخت هستهای یعنی ذرات آلفا و نوترونها، اتمهای ناخالصی و امواج الکترومغناطیسی چون اشعه ایکس و گاما به دیواره اولیه برخورد میکنند. پشت و اطراف دیواره را یک پوشش فلزی از فلز لیتیم یا نمکهای لیتیم مذاب، در دمای بالا فرا گرفتهاست، این فلز خاصیت خورندگی شدیدی دارد. در حالیکه راکتور از نوع عملکرد تپی یا شبه پایا باشد، این دیواره باید تنشهای حرارتی مکرر را نیز تحملکند. بنابراین ماده انتخابشده در این دیواره باید از خصوصیات مکانیکی، شیمیایی، حرارتی و هستهای کاملاً استثنایی برخوردار باشد.
تلاش بسیاری جهت تولید انرژی قابلاستفاده از واکنش D-T با بزرگترین در دمای پایین صورت گرفته است. در این واکنشها لیتیم مورد استفاده قرار میگیرد، زیرا تریتیم در طبیعت یافت نمیشود. در صورت امکان واکنشهای گداخت D-D مزیت دارند، چون دوتریم را به آسانی میتوان از آب دریا تهیه کرد. ولی احتمال آلودگی جو توسط تریتیم تولیدشده از واکنشهای D-D وجود خواهد داشت. همچنین نوترونهای حاصله، قسمت اعظم انرژی واکنش را با خود حمل میکنند بدون آنکه در گرمکردن پلاسما شرکت داشتهباشند، زیرا به واسطه نداشتن بار الکتریکی بلافاصله محیط پلاسما را ترک خواهندکرد. با توجه به خنثیبودن نوترونها از نظر الکتریکی، روش مستقیمی برای تبدیل انرژی جنبشی نوترونها به انرژی الکتریکی وجود ندارد. از سوی دیگر با توجه به اینکه نوترونها سطح مقطع برخورد پایینی با مواد دیواره راکتور دارند، ممکن است از راکتور به خارج نشت پیدا کنند که در این صورت برای انسان خطرآفرین خواهندبود. بنابراین باید پلاسما را توسط دیواره ضخیمی از مادهای سنگین که جاذبی خوب برای نوترونها میباشد محافظت کرد.
اگر نسل سوم واکنشهای هستهای مورد استفاده قرارگیرد، در این صورت تنها محصولات گداخت، ذرات باردار غیررادیواکتیو خواهندبود. چنانچه یک روش تبدیل مستقیم به کار گرفته شود آهنگ تبدیل انرژی بالایی از این واکنشها می توان انتظار داشت.
بارگذاری دیواره
منظور از بارگذاری دیواره، شارهای انرژی مختلفی است که مطابق شرح بالا، با اولین دیواره در واحد سطح و در واحد زمان، برخورد میکنند. اگر فقط شار نوترونی را در نظر بگیریم، صحبت از بار نوترونی دیواره است. بار دیواره، معیاری از شرایطی است که دیواره در تماس با پلاسما تحمل میکند. وقتی بار دیواره زیاد باشد، تخریب شدید است و عمر دیواره کوتاه خواهدشد. اما جهت کاهش بار دیواره باید ابعاد راکتور افزایش یابد تا سطح دیواره برای همان خروجی وسیعتر شود. تعیین میزان بار دیواره مستقیماً به اقتصاد راکتور بستگی دارد. در مراحل مقدماتی طراحی راکتور برای بار دیواره مقادیر بزرگی نظیر MW/m2 10در نظرگرفته میشد. این مقدار پس از تخریب شدیدی که در اثر تابش بر دیواره به وقوع پیوست، با عبور شار انرژی قویی از آن به میزان مناسبی کاهش دادهشد. اما امروزه میزان MW/m2 3-1 یک بار معقول، برای راکتور به شمار میرود. در حال حاضر اثر تخریب تابش شارها به دیواره و راههای جلوگیری از آن مورد بررسی قرارگرفته است، این تخریب به اثر ناشی از اتمها و نوترونها تقسیم شدهاست.
تخریب دیواره توسط اتم ها
مهمترین اثر تخریب، پراکنش و حبابزدایی است. پدیده برخورد اتمها با سطح ماده دیواره، که باعث کندهشدن اتمها از لایه سطحی میشود را پراکنش(کندوپاش) مینامند. تحقیقات روی پراکنش تاریخچه طولانی دارد و نتایج بسیاری از پروژههای نظری و عملی در این مورد تاکنون منتشر شده است. اما این نتایج در مواردی بهخصوص در مورد برخورد اتمهای سبک با یک سطح فلزی که دمای ذوب بالایی دارد (مانند برخورد ذرات با دیواره یک راکتور قدرتگداخت)، با یکدیگر سازگار نبودهاند. در تخریب معمولی دیواره اولیه، اگر فرض شود تمام اتمهای دوتریم که پلاسمای مرکزی را ترک میکنند با اولین دیواره برخورد نمایند. تعداد اتمهای دوتریم برخوردی به این دیواره در حدود 1020 ذره بر متر مربع بر ثانیه میباشد. فرض میشود که دیواره از جنس Nb باشد. اگر مقدار بهره پراکنش در برخورد D Nb،3-10× 2/4 باشد، تعداد اتمهای کندهشده Nb، 1017× 2/4 ذره بر متر مربع بر ثانیه خواهدبود. این تعداد مربوط به، کاهش سرعتی معادل 12-10× 2/11 متر بر ثانیه در ضخامت سطح فلزی است. اگر اولین دیواره پس از آنکه 20 درصد از ضخامت 6 میلیمتری آن کاهش یافت باید تعویض شود، در این صورت زمان لازم برای تعویض آن 5/3 سال خواهدبود. چون عمر دیواره بسیار کوتاه است، نیاز به توسعه تکنولوژی جدیدی برای حفاظت از آن در برابر پدیده پراکنش ضروری به نظر میرسد.
وقتی اتمهای گاز به سطح فلزی برخورد میکنند، به داخل فلز نفوذ کرده و پس از مدتی این اتمها، حبابهایی از گاز در داخل فلز به وجود میآورند. این حبابها رشد کرده و بعد از مدتی میترکند، به این ترتیب سطح فلز را از بین میبرند. این پدیده را حباب زدایی مینامند. تشکیل حباب به چند عامل بستگی دارد:
1- انرژی اتمهای فرودی: که عمق نفوذ آنها را تعیین میکند.
2- نوع اتم ها: وقتی ضریب پخش بزرگ باشد، حبابزدایی به ندرت اتفاق میافتد.
3- تعداد اتمهای فرودی: اندازه حباب به اتم فرودی بستگی دارد.
4- دمای اتمهای فرودی: که ضریب پخش را تعیین میکند.
تعداد اتمهای سطحی که توسط حبابزدایی از بین میروند تقریباً 100 برابر تعداد اتمهایی است که در اثر پراکنش سطحی از بین خواهندرفت.
آلودگی پلاسما و جلوگیری از آن
پراکنش و حبابزدایی نه تنها عمر دیواره را کوتاه میکنند، بلکه باعث آلودگی پلاسما خواهند شد. تابش ترمزی و سیکلوترون باعث اتلاف انرژی در پلاسما میشوند (اتلاف انرژی از طریق تابش ترمزی نسبت به تابش سیکلوترونی، وقتی پلاسما به صورت پایا گداخته شود، بیشتر میباشد). نسبت R تابش ترمزی پلاسمایی از نوع H که ناخالصی به غلظت f و بار Z دارد، به یک پلاسمای خالص عبارت است از
R=1+f (Z+Z2)+f2Z3
اتمهای سنگین با Z بالا مانندFe ، Mo، Ni، Nb و V که به عنوان مواد دیواره مورد استفاده قرار میگیرند. در درجه حرارت گداخت keV 10 کاملاً یونیزه شده و الکترونهای مداری آنها کنده میشوند. وقتی چنین اتمهایی وارد پلاسما شوند اتلاف انرژی از طریق تابش ترمزی افزایش مییابد. اگر 1 درصد از اتمهای اکسیژن با پلاسمای H مخلوط شود، مقدار انرژی از دسترفته در اثر تابش ترمزی 77 درصد بیشتر خواهد شد. برای آنکه در راکتورهای عملی این مقدار زیر 10 درصد باشد باید غلظت Nb در پلاسمای H کمتر از 5-10× 8/5 باشد، که میزان بسیار پایینی است.
با در نظر داشتن مطلب بالا راکتور باید طوری طراحی شود که پلاسمایی که از ناحیه مرکزی پخش میشود، برخورد مستقیم با اولین دیواره نداشته باشد. پوشش گازی این نقش را ایفا کرده و دیواره را از برخوردهای مستقیم پلاسما حفظ میکند. دو ابزار دیگر برای این منظور محدودکننده و منحرف کننده هستند. محدودکنندهها انبساط ستون پلاسما را محدود کرده و به این ترتیب دیواره را از بمباران مستقیم ذرات پلاسمایی محافظت میکنند. مقاومت الکتریکی پلاسما با ازدیاد دما به سرعت کاهش مییابد. وقتی میدان الکتریکی اعمالی به پلاسما زیاد باشد، سرعت سوق و پویش آزاد میانگین الکترونها نیز بطور قابل ملاحظه ای افزایش پیدا میکنند. بنابراین الکترونهای سوق یافته میتوانند مسافت زیادی را بدون برخورد، با سرعت بالایی طی نمایند. بهاینگونه الکترونها، الکترون های فراری گفته میشود. در توکامک این الکترونها توسط میدان الکتریکی چنبرهای شتاب گرفته و از مسیر اصلی منحرف میشوند و میدانی در جهت شعاعی به وجود میآوردند که باعث پخش یونها، از میدانهای مغناطیسی خواهدشد. محدودکننده اولاً مانع انخراف الکترونها از مسیر خود میشوند، ثانیاً پلاسما را در شعاع کوچکی محدود میکند. علاوه بر صفحه محدودکننده فلزی یک محدودکننده مغناطیسی که بتواند با استفاده از یک میدان مغناطیسی انبساط ستون پلاسما را محدود سازد، تحت بررسی قرار گرفته است. کار صفحات محدودکننده با اتصال آنها به یک پمپ خلأ انجام میگیرد.
لایه حفاظتی پوشش
پوشش به عنوان لایه حفاظتی سه عمل انجام میدهد:
نوترونهای پرانرژی تولید شده در اثر واکنش دوتریم- تریتیم را کند کرده و انرژی آنها را جذب میکند، این انرژی به خنککننده منتقلشده تا از طریق آن به مبدل حرارتی خارج راکتور فرستاده شود.
1- تریتیم تولید میکند، تریتیم در طبیعت موجود نیست.
2-از رسیدن شار نوترونها و شار اشعه گاما به مغناطیس ابررسانا جلوگیری میکند.
اگر مغناطیس ابررسانا در معرض تابش این پرتوها قرارگیرد با افزایش دما از قدرت ابررسانایی آن کاسته خواهدشد. پوشش در یک راکتور گداخت هدف خیلی مهم، زایش تریتیم را بر عهده دارد. قسمت اعظم انرژی گداخت در یک سیکل D-T توسط نوترون حمل میشود، از این نظر استخراج انرژی از یک راکتور گداخت مشابه راکتور شکافت میباشد، که در آن انرژی نوترون باید توسط یک سیکل حرارتی به طریقی از پوشش استخراج شود. بهخاطر این دلایل و نیز به علت تقریب اثرات تابشدهی نوترون در داخل اجزاء داخلی راکتور گداخت، اطلاعات تفصیلی مربوط به تغییرات فضایی شار و انرژی نوترون واقعاً مهم میباشند. نوترونها ممکن است در نفوذ شان به مواد مختلفی که دیواره خلأ و پوشش را تشکیل میدهند، پراکندگی الاستیک، پراکندگی غیرالاستیک و یا جذب شوند که در حالت جذب نیز واکنشهای هستهای القاء شده نوترونی مختلف و جابجاییهای اتمی را باعث میشوند.
توسط : الناز احمدی
مراجع:
ت. کاماشی، "اصول و تکنولوژی فیزیک راکتور گداخت" ترجمه ر. امراللهی و ا. فرشی، سازمان انرژی اتمی ایران، تهران، 1373.
Yoshio GOMAY, Hideo KOIZUMI," Thermal Testing of TiC and TiN Coating Materials for Tokamak Limiters and Walls ", Journal of NUCLEAR SCIENCE and TECHNOLOG, 1982, PP. 40-47
Tetsuji Noda, Fujio Abe, Hiroshi Araki and Masatoshi Okada, " Materials selection for reduced activation of fusion reactors ", Journal of Nuclear Materials, 1988, Pages 581-584
گرفتن گلوله جنگی با دست در
هوا:
طبق اطلاع روزنامه ها، در دوره جنگ جهانی اول برای یک خلبان فرانسوی حادثه خارق
العاده ای رخ داد. خلبان در ارتفاع دو هزار متری پرواز می کرد و دید جسم کوچکی
نزدیک صورتش در حال حرکت است. خلبان به تصور اینکه حشره ای است، جسم را با چابکی
با دست گرفت. اما وقتی که خلبان فهمید یک گلوله جنگی آلمانی را در هوا گرفته است
خیلی تعجب کرد. اما این اصلا تعجب برانگیز نیست.
زیرا گلوله همیشه با سرعت اولیه خود حدود 900 متر بر ثانیه، حرکت نمی کند. سرعت
گلوله به علت مقاومت هوا به تدریج کم می شود و در انتهای خط مسیر هنگام فرود آمدن،
به حدو 40 متر بر ثانیه می رسد. بنابراین به آسانی ممکن است اتفاق بیافتد که
گلوله و هواپیما دارای سرعت یکسانی باشند. آنوقت سرعت گلوله نسبت به خلبان تقریبا
صفر خواهد بود، یا سرعت بسیار کمی خواهد داشت. در این صورت گرفتن گلوله در هوا کار
بسیار آسانی است. فقط باید آنرا با دستکش گرفت چون بسیار داغ است.
شگفتی های حس شنوایی:
وقتی سوخاری سفت می خوریم، صدای گوشخراشی می شنویم.در صورتیکه کسانی
که پهلوی ما هستند نیز از همان سوخاری ها می خورند، اما صدای آن تقریبا به گوش نمی
رسد. انها با چه حقه ای یخه خود را از شر این صدای گوش خراش خلاص می کنند؟
مطلب در آنست که این سر و صدای شدید فقط در گوش های ما وجود دارد. اما گوش های
کسانی که پهلوی ما هستند را چندا ناراحت نمی کند. استخوانهای جمجمه، و به طور کلی
همه اجسام سفت صوت را خیلی خوب انتقال می دهند.ضمنا صوت در محیط متراکم گاهی فوق
العاده شدت می یابد. وقتی صدای شکسته شدن سوخاری از راه هوا به گوش می رسد، بسیار
خفیف شنیده می شود. اما همین صدا وقتی از راه استخان های سفت جمجمه به عصب گوش می
رسد، به صدای گوشخراشی تبدیل می شود.
یک آزمایش دیگر: دسته ساعت جیبی را میان دندانهایتان قرار دهید و محکم بفشارید و
با دو انگشت سوراخ گوشهایتان را سفت بگیرید. صدای تیک تیک ساعت بقدری شدت پیدا می
کند که مانند ضربه های شدید می شود. می گویند بتهون وقتی کر شد، یک سر عصایش را به
دندان و سر دیگرش را روی پیانو می گذاشت و با این طریق صدای پیانو را گوش می داد.
پژواک از کف دریا:
مدتهای مدیدی انسان از پژواک هیچ سودی نمی برد. تا اینکه بالاخره اسبابی اختراع شد
که به وسیله آن عمق دریاها را اندازه می گرفتند. اختراع این وسیله امری تصادفی
بود. در سال 1912 یک کشتی عظیم اقیانوس پیما به نام تایتانیک
در نتیجه تصادم با یک کوه یخ تقریبا با تمام سرنشینانش غرق شد. برای جلوگیری از
اینگونه حوادث تصمیم گرفتند در هوای مه آلود یا شب از پژواک استفاده کنند و از
وجود سد یخی مطلع شوند. این عمل به نتیجه نرسید ولی باعث شد فکر دیگری تولید شود و
آن اینکه با انعکاس صوت در کف دریا عمق دریاها را اندازه بگیرند. در نزدیک کف کشتی
فشنگی قرار می گیرد که به هنگام انفجار صدای مهیبی تولید می کند و امواج صوتی آن
به کف دریا می رسد و باز می گردد. اسباب بسیار حساسی این پژواک ها را دریافت و ثبت
می کند. مدت زمان پیمایش صوت در آب وسرعت آن در آب را داریم. پس می توانیم
مسیر طی شده را محاسبه کرد. به این دستگاه ژرفیاب گفته می شود.
در ژرفایاب های معاصر اصوات معمولی به کار نمی روند. بلکه اصوات با فرکانسهای
بالا،چند میلیون در ثانیه، که ماوراء صوت نام دارد و گوش آدم نمی شنود، به کار می
رود. این اصوات از طریق ارتعاش صفحات کوارتز که پیزو کوارتز نام دارد و در میدان
الکتریکی با تناوب زیاد کار گذاشته شده است، بوجود می آیند.
برگفته شده از کتاب : فیزیک برای سرگرمی- نوشته ی. پرلمان