فیزیک برای سرگرمی 7 - گرفتن گلوله جنگی با دست در هوا

گرفتن گلوله جنگی با دست در هوا:
طبق اطلاع روزنامه ها، در دوره جنگ جهانی اول برای یک خلبان فرانسوی حادثه خارق العاده ای رخ داد. خلبان در ارتفاع دو هزار متری پرواز می کرد و دید جسم کوچکی نزدیک صورتش در حال حرکت است. خلبان به تصور اینکه حشره ای است، جسم را با چابکی با دست گرفت. اما وقتی که خلبان فهمید یک گلوله جنگی آلمانی را در هوا گرفته است خیلی تعجب کرد. اما این اصلا تعجب برانگیز نیست.
زیرا گلوله همیشه با سرعت اولیه خود حدود 900 متر بر ثانیه، حرکت نمی کند. سرعت گلوله به علت مقاومت هوا به تدریج کم می شود و در انتهای خط مسیر هنگام فرود آمدن، به حدو 40 متر بر ثانیه می رسد.  بنابراین به آسانی ممکن است اتفاق بیافتد که گلوله و هواپیما دارای سرعت یکسانی باشند. آنوقت سرعت گلوله نسبت به خلبان تقریبا صفر خواهد بود، یا سرعت بسیار کمی خواهد داشت. در این صورت گرفتن گلوله در هوا کار بسیار آسانی است. فقط باید آنرا با دستکش گرفت چون بسیار داغ است.

شگفتی های حس شنوایی:
وقتی سوخاری سفت می خوریم، صدای گوشخراشی می شنویم.در صورتیکه کسانی که پهلوی ما هستند نیز از همان سوخاری ها می خورند، اما صدای آن تقریبا به گوش نمی رسد. انها با چه حقه ای یخه خود را از شر این صدای گوش خراش خلاص می کنند؟
مطلب در آنست که این سر و صدای شدید فقط در گوش های ما وجود دارد. اما گوش های کسانی که پهلوی ما هستند را چندا ناراحت نمی کند. استخوانهای جمجمه، و به طور کلی همه اجسام سفت صوت را خیلی خوب انتقال می دهند.ضمنا صوت در محیط متراکم گاهی فوق العاده شدت می یابد. وقتی صدای شکسته شدن سوخاری از راه هوا به گوش می رسد، بسیار خفیف شنیده می شود. اما همین صدا وقتی از راه استخان های سفت جمجمه به عصب گوش می رسد، به صدای گوشخراشی تبدیل می شود.
یک آزمایش دیگر: دسته ساعت جیبی را میان دندانهایتان قرار دهید و محکم بفشارید و با دو انگشت سوراخ گوشهایتان را سفت بگیرید. صدای تیک تیک ساعت بقدری شدت پیدا می کند که مانند ضربه های شدید می شود. می گویند بتهون وقتی کر شد، یک سر عصایش را به دندان و سر دیگرش را روی پیانو می گذاشت و با این طریق صدای پیانو را گوش می داد.

پژواک از کف دریا:
مدتهای مدیدی انسان از پژواک هیچ سودی نمی برد. تا اینکه بالاخره اسبابی اختراع شد که به وسیله آن عمق دریاها را اندازه می گرفتند. اختراع این وسیله امری تصادفی بود. در سال 1912 یک کشتی عظیم اقیانوس پیما به نام تایتانیک در نتیجه تصادم با یک کوه یخ تقریبا با تمام سرنشینانش غرق شد. برای جلوگیری از اینگونه حوادث تصمیم گرفتند در هوای مه آلود یا شب از پژواک استفاده کنند و از وجود سد یخی مطلع شوند. این عمل به نتیجه نرسید ولی باعث شد فکر دیگری تولید شود و آن اینکه با انعکاس صوت در کف دریا عمق دریاها را اندازه بگیرند. در نزدیک کف کشتی فشنگی قرار می گیرد که به هنگام انفجار صدای مهیبی تولید می کند و امواج صوتی آن به کف دریا می رسد و باز می گردد. اسباب بسیار حساسی این پژواک ها را دریافت و ثبت می کند. مدت زمان پیمایش صوت در آب  وسرعت آن در آب را داریم. پس می توانیم مسیر طی شده را محاسبه کرد. به این دستگاه ژرفیاب گفته می شود.
در ژرفایاب های معاصر اصوات معمولی به کار نمی روند. بلکه اصوات با فرکانسهای بالا،چند میلیون در ثانیه، که ماوراء صوت نام دارد و گوش آدم نمی شنود، به کار می رود. این اصوات از طریق ارتعاش صفحات کوارتز که پیزو کوارتز نام دارد و در میدان الکتریکی با تناوب زیاد کار گذاشته شده است، بوجود می آیند.

برگفته شده از کتاب : فیزیک برای سرگرمی- نوشته  ی. پرلمان